Kom hier dat ik u kus

Primaire gegevens

Griet op de Beeck, Kom hier dat ik u kus. Uitgeverij Prometheus. Amsterdam, 2014.

Inhoud

Het eerste deel: (1976-1978) In het eerste deel woont Mona samen met haar vader, moeder en broertje. Haar moeder is heel streng en de relatie tussen haar ouders is niet goed. Haar broertje is het lievelingetje van haar moeder. Als haar ouders een avond weg zijn krijgen ze een auto-ongeluk waarbij haar moeder overlijdt. Mona is hier niet heel verdrietig over. Na een tijd krijgt haar vader een nieuwe vriendin, Marie. Ze moeten haar mama gaan noemen, maar dit vindt Mona lastig. Mona besluit om het Marie makkelijk te maken. Haar vader zegt dat Marie heel gevoelig is en dat ze het haar niet moeilijk moeten maken. Op Mona’s elfde verjaardag kondigden haar vader en Marie aan dat ze een kindje verwachten, Anne-Sophie. Een tijdje later hoort Mona Marie praten over dat ze niet gelukkig is en dat ze van haar man en de kinderen af wil. Even later gaat Marie met Anne-Sophie naar haar ouders. Mona voelt zich hier verantwoordelijk voor en gaat naar het huis van de ouders van marie. Ze vraagt Marie om terug te komen en drukt Maries sigaret uit op haar arm als straf voor haar zelf, omdat ze denkt dat het haar schuld is dat Marie weg is gegaan omdat ze haar niet goed heeft behandeld.

Het tweede deel: (1991) Mona is inmiddels 24 en werkt als dramaturg (theatercriticus) bij het toneelgezelschap van de beroemde regisseur Marcus. Haar 21-jarige broer Alexander heeft een elf jaar oudere vriendin, Charlie, die in verwachting is: hij stopt met zijn studie medicijnen om zich te wijden aan het gezinsleven. Zijn vader en Marie zijn daar niet blij mee. Mona krijgt een relatie met schrijver Louis, maar is er niet zeker van of hij echt om haar geeft. Ze zien elkaar steeds minder omdat Louis zijn sociale leven belangrijker vindt. Mona is boos op zichzelf, omdat ze over zich heen laat lopen, maar blijft toch steeds naar hem teruggaan. Intussen laat ze zich meeslepen door haar baas Marcus, die haar probeert over te halen cocaïne te gebruiken en met hem te vrijen. Het kindje van Alexander en Charlie wordt geboren: een jongetje, Marvin. Anne-Sophie heeft het moeilijk, maar praat nergens over.

Het derde deel: (2002) Mona’s leven draait inmiddels bijna volledig om haar vader die met darmkanker in het ziekenhuis ligt. Hij ondergaat zware behandelingen en het is onzeker of ze wel werken. Op zijn verzoek ontdekt Mona brieven van een andere vrouw, in zijn werkkamer, waar haar vader een paar keer mee afspreekt. Mona is nog steeds samen met Louis, met wie ze steeds vaker ruzie krijgt omdat hij zoveel werkt en haar zo weinig aandacht geeft. Ook is Marcus nog steeds verslaafd en daar lijdt Mona onder: hij is tijdens het werk niet te genieten en geeft haar geen credit voor wat ze doet. Wanneer haar vader zieker wordt, licht Mona Anne-Sophie in, die al jarenlang door Amerika reist. Haar vader vertelt haar over de vrouw die hem de brieven schreef: ze heette Johanna en hij had een affaire met haar toen hij ongeveer vijf jaar met Marie getrouwd was. Hij maakte er een eind aan omdat hij vond dat hij bij Marie moest blijven. Zonder dat iemand ervan af weet, brengt Mona hem naar Johanna toe zodat ze elkaar nog een kunnen zien. Mona’s vader vertelt haar dat haar moeder zo’n hard karakter had omdat ze door haar vader werd mishandeld en verwaarloosd. Agnes raakte ongepland zwanger van Mona en trouwde met Mona’s vader omdat dat de enige optie was, niet omdat ze zo verliefd op hem was. Anne-Sophie komt, maar weigert te praten over wat er destijds voor heeft gezorgd dat ze vertrok. Marcus’ productie is volgens Mona niet goed, maar hij negeert haar kritiek. Hij ontslaat haar omdat ze volgens hem haar werk niet goed heeft gedaan. Hij krijgt veel negatieve reacties na de première. Mona’s vader vraagt haar om te regelen dat hij euthanasie mag plegen. Nadat hij het slaapmiddel heeft gekregen, is zij degene die ’s nachts bij hem waakt. Tijdens die wake overlijdt hij en dan realiseert Mona zich dat ze al haar hele leven is en doet wat anderen van haar verwachten. Ze maakt het uit met Louis en besluit dat het eindelijk tijd is om zichzelf te zijn.

De verdieping

Compositie en tijdsverloop

Het boek heeft drie delen. In het eerste deel 1976-1978 is Mona 9-11 jaar oud, in het tweede deel 1991 is Mona 24 jaar oud en in het derde deel 2002 is ze 35 jaar oud.

Het verhaal wordt chronologisch verteld.

Ruimte

Het speelt zich af, in het eerste deel, in het ouderlijk huis van Mona. Het begint met dat ze in de kelder zit, omdat ze “stout” was geweest. In het tweede en derde deel is Mona ouder en woont samen met Louis.

De wijze van vertellen

Het is een ik-boek. Het wordt verteld via Mona. Wij weten wat zij weet en denkt. In de drie delen zie je het verschil in hoe ze denkt (omdat ze steeds ouder wordt). Anne-Sophie heeft nooit verteld waarom zij zo’n ruzie had met haar moeder, Marie. Wij, de lezers, weten dat dus ook niet.

Thema

Op een website stond dat familiebanden/familiebetrekkingen het belangrijkste thema in het boek is, maar ik vind dat eerlijkheid het belangrijkste is. Familie is belangrijk, maar eerlijkheid komt er het meest naar voren. Mona die eindelijk eerlijk naar zichzelf is en het uitmaakt met Louis en voor zichzelf kiest. Haar vader die eerlijk had moeten zijn tegenover Marie.

Personages

Mona is de hoofdpersoon. Mona is zorgzaam voor haar broertje en zusje. Ze heeft een eigen mening, maar durft die nog niet uit te spreken in het begin. Ze leidt haar eigen leventje en pas als ze stilstaat en er goed over nadenkt komt ze erachter dat er dingen moeten veranderen.

Vincent is Mona’s vader. Hij is een vader die er niet veel is voor zijn kinderen terwijl hij met zijn eerste vrouw is getrouwd, maar hij wordt wel actief bij zijn tweede vrouw. Hij probeert zijn gezin altijd te helpen en beschermen. Hij had een affaire maar besloot om die relatie af te breken voor zijn gezin, ook al hield hij meer van die andere vrouw.

Marie is Mona’s stiefmoeder. Marie wordt al op redelijk jonge leeftijd stiefmoeder. Vrij snel daarna wordt ze ‘echt’ moeder. Ze is niet heel zorgzaam voor haar dochtertje. Ze heeft vooral veel zelfmedelijden dat ze zelfs op een gegeven moment haar man en stiefkinderen verlaat.

Titel, ondertitel en motto

De titel ‘Kom hier dat ik u kus’ komt pas op het einde van het boek voor. Louis zegt het tegen haar om te laten weten dat hij van haar houdt. Mona heeft dat al te vaak in haar leven gehoord en wilde iedereen altijd blij maken en gehoorzaamde altijd, maar daar is ze nu klaar mee.

De ondertitel en het motto zijn er niet.

Literaire vormen

Het boek is een proza.